Αστιγματισμός

Ο αστιγματισμός είναι μία συνηθισμένη διαθλαστική ανωμαλία, η οποία μπορεί να προκαλέσει θολή ή παραμορφωμένη όραση σε όλες τις αποστάσεις ανάλογα με την ένταση του αστιγματισμού. Σε κάθε περίπτωση διαθλαστικής αμετρωπίας (μυωπίας, υπερμετρωπίας), ανεξάρτητα αν ο κερατοειδής (πρόσθια επιφάνεια ματιού) είναι λιγότερο ή περισσότερο καμπύλος, θεωρούμε ότι είναι ένα τμήμα της επιφάνειας μιας ιδανικής σφαίρας (μπάλα μπάσκετ στην παρακάτω εικόνα) που όπως και να την «κόψουμε» θα προκύψουν κύκλοι ίσης ακτίνας. Στη μυωπία οι κύκλοι αυτοί θα έχουν μικρή, ενώ στην υπερμετρωπία, μεγάλη ακτίνα, αντίστοιχα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγκρισης ενός κανονικού με ένα αστιγματικό μάτι είναι η σύγκριση της μπάλας μπάσκετ με αυτή του ράγμπυ αντίστοιχα.

Στην περίπτωση του αστιγματισμού, ο κερατοειδής όμως, είναι τμήμα της επιφάνειας ενός ελλειψοειδούς (μπάλα ράγμπυ).  Μπορούμε να «κόψουμε» το ελλειψοειδές αυτό σε δύο κάθετες μεταξύ τους τομές, μία κατά μήκος της μεγαλύτερης και μία κατά μήκος της μικρότερης διαμέτρου. Αυτοί είναι οι δύο κύριοι μεσημβρινοί, στους οποίους αντιστοιχεί η μικρότερη και η μεγαλύτερη οπτική ισχύς. Αυτή η διαφορετική οπτική ισχύς κατά μήκος των δύο μεσημβρινών προκαλεί αστιγματισμό. Στην ουσία, η επιφάνεια του ματιού (κερατοειδής) ή ο φακός από πίσω του, έχει ακανόνιστο σχήμα, με αποτέλεσμα οι ακτίνες του φωτός που περνούν από το μάτι να μην εστιάζουν σε ένα μοναδικό σημείο στον αμφιβληστροειδή και η εικόνα να θολώνει.

Υπάρχουν δύο τύποι αστιγματισμού. Ο ομαλός αστιγματισμός είναι όταν ο κερατοειδής έχει μεγαλύτερη καμπύλη στη μία κατεύθυνση απ’ ό,τι στην άλλη. Αυτή είναι η πιο κοινή μορφή αστιγματισμού και μπορεί να διορθωθεί εύκολα με γυαλιά ή τορικούς φακούς επαφής.

Ο ανώμαλος αστιγματισμός είναι πολύ λιγότερο κοινός και εμφανίζεται όταν η καμπυλότητα του κερατοειδούς δεν είναι ομοιόμορφη. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα τραυματισμού του ματιού και σχετικής βλάβης στον κερατοειδή, ή μιας πάθησης όπως ο κερατόκωνος, μια προϊούσα οφθαλμική πάθηση στην οποία το κεντρικό μέρος του κερατοειδούς λεπταίνει και αποκτά ανώμαλο σχήμα. Δεν μπορεί πάντα να διορθωθεί με γυαλιά, αλλά ενδέχεται να μπορεί να διορθωθεί με ειδικούς φακούς επαφής.

Ο αστιγματισμός μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και συνήθως συνυπάρχει με μυωπία ή υπερμετρωπία. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους, κόπωση, στραβισμό και πόνο στους μύες γύρω από το μάτι.

Αν σας γίνει διάγνωση αστιγματισμού, μην ανησυχήσετε, καθώς ο μισός πληθυσμός έχει κάποια μορφή αστιγματισμού και συνήθως αντιμετωπίζεται με γυαλιά ή με τορικούς φακούς επαφής.